EASYCRATIE
Taal creëert in de regel een ‘vorm’ voor situaties die we collectief delen, maar er individueel een persoonlijke beleving bij hebben. Bij spullen is dit eenvoudig. Neem een stoel, een tafel of lepel – en we weten allemaal wat er bedoeld wordt. Bij een ‘kast’ wordt dit al lastiger. ‘Wat voor kast?’ wordt er dan gevraagd. Maar gedragingen spannen de kroon: Hele volksstammen zijn er op afgestudeerd en vakgebieden zoals sociologie en psychologie besteden hier een overgroot deel van hun studie aan. Taal is cultuur en cultuur komt tot stand door collectief gedrag: Collectief gedrag kun je beïnvloeden. Of observeren. Of er jaren over praten. ;)
Je kunt ook nieuwe taal maken, waardoor je veel omslachtige dialogen en verbindingsgesprekken mag overslaan. Erwin Witteveen en Martijn Aslander kozen voor dit laatste toen ze – in synergie met anderen – de term ‘Easycratie’ bedachten als titel van hun boek in 2010. Net zoals terminologie als ‘durftevragen’ en ‘omdenken’. Zelfs ‘polderen’ kun je in een dergelijk rijtje plaatsen. Het is taal die waarde krijgt als iedereen weet wat er bedoeld wordt.
Easycratiseren
Eayscratie is een knipoog naar de bureaucratie, waarbij de hindermacht gehinderd wordt door het zo mogelijk weghalen (danwel verplaatsen) van papier en geld. Digitalisering is hierbij een essentieel ingrediënt dat als hefboommiddel de slagkracht van betrokkenen vergroot, waar ze zich ook bevinden binnen de organisatie. Dit creëert directe disruptie in het hiërarchisch model – of werpt het al dan niet omver.
Eind 2015 startten Martijn en ik met zogenoemde ‘powwow sessies‘ over easycratie. Tijdens deze sessies merkte ik dat het attitude-aspect van de werkwijze buitengewoon uitdagend bleek voor mensen: Niet enkel de schakel naar digitalisering, maar het stopzetten van hiërarchische vanzelfsprekendheden en het oppakken van eigen verantwoordelijkheid en autonomie. Om een organisatie te kunnen bewegen richting easycratie, wordt er een reflectieve en pro-actieve houding gevraagd waarbij medewerkers vooral hun attitude (mindset) moeten aanpassen, zodat ze van daaruit de volgende (sociaal technologische) stap kunnen maken. Waar papier geminimaliseerd kan worden en financiële stromen nieuwe ‘waarde’ krijgen. Dit gaat niet over één nacht ijs – easycratiseren kost tijd, experimenteerruimte en een trial-and-error-methodiek.