April 2008
In de training ‘Vrije Tijd’ (tja, ik had niet mijn meest creatieve ingeving die dag), bespreken, verkennen en erkennen we de vrije-tijdsbesteding van de jongens. Het is één van mijn stokpaardjes, aangezien ik er heilig van overtuigd ben dat criminaliteit voornamelijk voortkomt vanuit:
- Een gebrek aan Geld
- Een gebrek aan Aandacht
- Een conreet ingevulde Passie.
Noem het hoe je wilt, maar ik geloof dat als mensen de verlangens van hun hart kunnen concretiseren, ze een stuk dichter bij volmaakt geluk terecht kunnen komen. Wat dus als gevolg heeft dat Geld een andere waarde kan krijgen en de enorme zoektocht naar Aandacht ook afneemt. Dus conclusie: Vind je passie, maak hem werkbaar en geluk ligt voor het grijpen!
Uiteraard vertel ik dit niet in exact dezelfde bewoordingen aan de jongens – ze zouden me levend lynchen ben ik bang, en de sterk bevochten autoriteit die ik ondertussen geniet kan zo door het riool gespoeld. Daarvoor in de plaats heb ik een leuk traininkje bedacht waarin we rustig, stap voor stap bovenstaand geloof tot een heilig feit maken, en de logica van het verhaal niet meer te ontkennen valt. Vorige week begon ik met vier nieuwe vrienden (lees: nieuwe cliënten die vanuit detentie het vrije leven weer in gingen), en twee oud gedienden aan deze training. Ik schreef: ‘Vrije Tijd’ op de befaamde flip-over en keek verlangend naar de groep. ‘Roep maar! Wat doe je in je Vrije Tijd?’ zei ik.
Tot niemands verrassing somde J. acuut het rijtje Neuken, Rukken en Blowen op. Braaf schreef ik alles op. Omdat de vier jongens waarmee ik de training deed tekort bij ons zijn om onze werkwijze exact te herkennen, werden de ogen van J. als schoteltjes zo groot, ‘Ze schrijft het ook nog op…’ stamelde hij. Waarna hij schaapachtig lachend naar D. staarde, in de hoop dat hij hem redden kon uit deze onverwachte situatie. Maar D. deed niets. Bleef strak naar mij en de flip-over kijken, en wachtte op mijn volgende stap. D. kent mij namelijk langer dan vandaag. Ik (oh, wat houd ik hier toch van!) deed echter of mijn neus bloedde en ging onverstoorbaar door.
Even werd het stil. Enige vertwijfeling. Maar toen volgden de normale hobbies zoals alle jongens tussen de 17 en 20 jaar ze kennen. Het voetballen, chillen, computeren, en meer van dat soort gangbare vrije-tijdsbestedingen. Ook J. herstelde zich en begon te vertellen over de sporten die hij in het verleden had gedaan. Een prettig gesprek over de functie van een hobby was het gevolg. Niets meer over rukken, neuken en dat soort activiteiten, maar een gesprek zoals je dat met vrienden en kennissen wel eens hebben kunt.
Want iedereen kent de lege avonden na een vervelende dag werken. Iedereen kent de sleur van een werkweek, de behoefte om te ontsnappen, en op avontuur te gaan naar een schijnbaar betere wereld. Ook deze jongens. Die daarbij ook nog afwijzing na afwijzing kennen. En zich dan maar weer zo destructief gedragen, dat ze in ieder geval kunnen voorspellen wat er gebeuren gaat. En toch. Elke keer daarna staan ze weer op. Óf omdat de maatschappij zegt dat ze moeten, óf omdat hun ouders ze met wanhoop in de ogen aankijken. En stiekem, heel stiekem, omdat ze zelf die volgende baan ook graag willen houden, uit de bak willen blijven dit keer, en succesvol een gelukkig mens willen zijn. Al zullen ze dat zelden tijdens de eerste indruk op straat laten merken.
Dat ze, net als wij, verlangen naar iets waar sommigen van ons hun leven lang naar zoeken. En net zoals wij dat soms doen, blijven ze meelopen in de verwachtingspatronen die de buitenwereld op kan leggen. Dat die verwachtingspatronen alleen toevallig alles met ‘neuken, rukken en blowen’ te maken hebben. Ja, daar kunnen zij ook niks aan doen.