Een fijne zondagmiddag. Het regent buiten, binnen geniet ik van de dag. Boekjes, een afwas, veel muziek en lieve mensen aan de telefoon. Zulke dagen mogen er vaak zijn. Rond een uur of 15.00 uur doe ik de computer aan, en al doe ik mijn uiterste best – het lukt me niet om facebook te omzeilen.

Dus typ ik – bijna stoicijns – het adres in de balk om te zien wat mijn ‘vrienden‘ aan het doen zijn. Wel. Mijn vrienden hebben collectief een blog ontdekt dat de titel draagt ‘Wie betaalt de verbinder?’ Het blog trekt me niet aan, maar als ik zie dat er al zes mensen dit verhaal gedeeld hebben, word ik nieuwsgierig. Hoezo, ‘wie betaalt de verbinder? Is dat überhaupt een vraag?’, hoor ik mezelf denken. De verbinder wordt altíjd betaald. En als het niet gebeurt, dan heb je óf niet opgelet in de waarde-overdracht, óf je eigen handelingen niet zichtbaar genoeg gemaakt. Ik merk dat het me raakt, maar ik weet nog niet waarom.

Voor ik verder oordeel (althans – mezelf opleg om maar even te stoppen met het hebben van een mening nog voordat ik het stuk gelezen heb) klik ik op de verwijzing naar de website.

Het stuk is een interview met Jan Hof, oprichter van een nieuw platform voor innoverend leiderschap, geschreven door Marleen Kruitwagen – die ik verder ook niet ken, maar iets doet met interim klussen en verhalen schrijven. In het artikel is ruwweg te lezen dat Jan Hof een achtergrond heeft bij het UWV, een project deed bij een ministerie, en onderweg ontdekte dat hij het anders wilde. Hij zag dat mensen vooral gewaardeerd willen worden, en veranderde zijn koers om daar vorm aan te kunnen geven. Ik ken Jan niet, maar volgens mij doet hij hele mooie dingen, en is zijn platform een fantastisch plan! Dus alles wat ik hieronder verder nog schrijf (!), staat volledig los van Jan Hof of Marleen Kruitwagen, want – zoals gezegd – ik ken ze helemaal niet, en vind het bovendien niet aardig om directe uitspraken te doen als je die niet eerst uitvoerig gecheckt hebt.

Dat gezegd hebbende: Waar het me in het algemeen alleen wel even ernstig in de schoenen wringt, is als ik op het eind van het artikeltje lees dat het verbinden van mensen geweldig is, maar dat er wel een probleem is met geld. ‘vooraf is de waarde niet te bepalen, achteraf is de waarde vaak vergeten.‘, zegt Jan. Ik schrik. Staat dat er echt? Ik besluit om het hele verhaal nog maar eens te lezen zodat ik er zeker van ben geen detail of zijweg gemist te hebben. Maar jawel. Het staat er echt. ‘De verbinders die wel geld verdienen, verbinden projecten aan subsidies, dat zijn een soort fondsenwervers. Ik ben een bouwer, zet graag dingen op. Die opstartfase is moeilijk in geld uit te drukken. Stel, ik verbind jou aan een koploper en jullie gaan samen projecten doen die geld opleveren. Wat heb ik daar dan aan verdiend?‘ Oei. Het staat er heel erg echt. Een enorme kronkel (mijn inziens).

Maar wat me eigenlijk nog meer raakt, is dat er kennelijk tientallen mensen zijn die zichzelf hier in herkennen, en het nu allemaal delen op social media. Dat baart mij meer zorgen, want een kanteling van het verbindings-principe (dat overigens in de jaren zestig al wetenschappelijk gemaakt is, dus ook helemaal niet nieuws is) komt mij persoonlijk niet zo goed uit. Het gaat net zo lekker met het collectief verbinden en delen.

Dus, we delen en verbinden, maar ondertussen leeft er kennelijk ergens op een laagje in ons brein de wens om ons gedrag meer gewaardeerd te zien. Wat een heel legitiem gevoel is natuurlijk! En zeker niet onrealistisch. Natuurlijk mag je ook iets voor jezelf wensen! Gezien worden in alles dat je bent, is een basisbehoefte van de mens. Liefde houdt ons langer op de been, dan haat. En geld ook. Dus waarom zouden we geen dankjewel zeggen, of een factuur sturen, als we iets voor een ander doen.

Er gaat alleen iets heel erg krik-krakkend verkeerd in alle hoofden, als we opeens allemaal gaan verbinden, vanuit de wens om er geld voor te willen ontvangen. Kijk. De essentie van ondernemerschap is, dat je handelingen winstgevend zijn. Anders zet je ondernemerschap geen zoden aan de dijk, en kun je beter een vaste baan gaan zoeken (of part time ondernemer worden). Maar, als je mensen aan elkaar verbindt vanuit de wens en intentie om materie te ontvangen, dan gaat het hélemaal mis. Niet een beetje mis – maar echt faliekant, over-de-top, helemaal, verkeerd mis.

Waarom? Omdat je dan verbindt vanuit een voor-waarde, in plaats vanuit een persoonlijke over-waarde. En, het bovendien dan ook niet meer in de categorie ‘geven’ valt, maar in eentje die ‘ruilen’ heet. 

Overwaarde gaat, simpel gezegd over dat wat je over-hebt. Dat geldt voor alles in het hele leven, maar vooral voor energie. Fysieke energie, sociale energie, emotionele en intellectuele energie. Je hebt van alles een beetje, en de enige manier om daarin in balans te blijven is om goed op de hoogte te zijn van je eigen energie-voorraad. Pas als je iets over-hebt, kan je het weg geven. Eerder niet. Dit klinkt uitermate logisch, maar de meeste mensen zijn zich hier nauwelijks bewust van in het dagelijks leven.

Een simpel voorbeeld over een verbinding waarin alleen over-waarde gebruikt wordt, is die tussen mij en Joost: Tijdens KeepitCleanDay (een project, zonder direct gebruik van geld, om het land in één dag op te ruimen) werd het project enorm geholpen door Joost. Joost kan veel digitale dingen die handig en belangrijk zijn bij een grootschalig project, en is bovendien ook nog eens heel erg aardig. Deze combinatie is goud waard. Joost hielp het project vrijwillig, terwijl hij studeerde en weinig geld had. Hij vroeg nooit iets, en ik en de andere teamleden gaven alleen onze dankbaarheid terug (dat deden we trouwens allemaal bij elkaar). Nu is het 2014 en geef ik trainingen over een project design methodiek. En vorige maand kwam Joost een dag meedoen met de training, zonder geld te betalen. Want, zoals ik al zei, hij studeert en kon de training goed gebruiken. Daarbij zat de groep vol, had ik ruimte over, en was Joost als persoon een enorm welkome toegevoegde waarde aan de training. Juist omdat ik zelden iemand toe laat zonder te betalen, had dit veel waarde voor ons allebei. Hebben Joost en ik dit aan de grote klok gehangen? Nee. (nou ja, nu dus, maar er volgen meer voorbeelden. Let maar op). Maar het werkt omdat we altijd bij elkaar checken of er ècht over-waarde is, en het van daaruit mogelijk is om elkaar te helpen of te verbinden aan iets of iemand.

Een ander voorbeeld: Afgelopen zomer was ik, zonder dat ik daar geld voor kreeg, vijf dagen bij een summerschool van een jongerenorganisatie. Eerst deed ik daar een beetje moeilijk over, want ik had in die periode (net als veel startende ondernemers) bedacht dat ik strenger moest zijn op geld-ontvangen. Dus ik vertelde de organisatie dat ik max. drie dagen wilde komen. Maar toen ik er eenmaal was, was het zó leuk, zo inspirerend en zo fijn, dat ik kon kijken naar mijn persoonlijke over-waarde (dat wat ik over-had) en … dus gewoon alle dagen bleef. Want, ik ervoer een goede balans. Daarnaast ontmoete ik tijdens die week toevallig een trainer met wie ik twee maanden later een trainingsklus ging doen. Heb ik de jongerenorganisatie toen een stukje van het geld gegeven omdat zij ons in contact hadden gebracht? Nee joh. Natuurlijk niet!! Wat ik wel gedaan heb is het ze verteld, en mijn eigen enthousiasme erover gedeeld. Omdat de jongerenorganisatie ook handelt vanuit over-waarde, waren ze vooral blij voor me. En zo groeit ons gezamenlijk sociaal kapitaal. Zolang je dus je eigen balans maar in de gaten houdt. Dat is een verantwoordelijkheid die iemand alleen maar voor zichzelf kan dragen.

Zo zijn er nog tientallen voorbeelden te bedenken van mensen die mensen verbonden, waardoor er heel succesvolle situaties tot stand kwamen. Ik denk dat er per dag honderden succesvolle verbindingen worden gelegd, en dat we dat vooral moeten blijven doen! Los van een eventueel materieel belang maar, kijkend en handelend vanuit onze energetische over-waarde! Want, als je even niets over hebt, dan verbind je dus even niets. Zo simpel is dat. Dan doet het een ander het die dag wel even. Vanuit positieve verbindingen wordt de wereld in het algemeen mooier, en daar profiteren we uiteindelijk allemaal van. Zie hier, de eerste manier waarop de verbinder altijd uitbetaald wordt: In Collectief Geluk. 

De tweede manier heb ik ook al beschreven in het voorbeeld van Joost. Namelijk de uitkomst van je Sociaal Kapitaal omgezet in concrete momenten. Even simpel gezegd, als Joost een klootzak was geweest, dan had hij nog zoveel voor KeepitCleanDay kunnen doen, maar dan had ik nooit het enorme plezier gevoeld om hem die trainingsdag te kunnen geven. Al zat er twee jaar tussen, dankzij Joost’ sociaal kapitaal (en dat van mij) hebben we een verbinding waarin we allebei winnen. Dit werkt op basis van integriteit, gelijkwaardigheid en vertrouwen. En ja, het werkt twee kanten uit. Zo verbinden we allebei, en zo ontvangen we ook allebei. Win-win. Je winst zit dus in het opbouwen van sociaal kapitaal. (kleine maar: dit werkt alleen bij mensen die het principe snappen, anders moet je ze gewoon rechtstreeks vragen wat je hebben wilt). 

Dan is er nog een manier waarop de verbinder altijd uitbetaald wordt. Dit ligt in het verlengde van sociaal kapitaal, maar werkt toch net een beetje anders. Laten we het voor het gemak het Reflectief Kapitaal noemen (deze term bestaat nog niet, en is een stuk rooskleuriger dan het klinkt). Wat houdt het in? Er zijn twee manieren waarop je iemand iets kunt geven A). handelend vanuit jezelf en je eigen belang. B). handelend vanuit de ander. (Als je dit nog niet snapt, dan moet je even verder lezen naar het voorbeeld). Iemand die over voldoende RK (= reflectief kapitaal) beschikt, her- en erkent onmiddellijk het verschil tussen beiden, kan hier als individu groei door vinden, en enkel door je hiervan bewust te zijn, zal je altíjd winst boeken. Gegarandeerd. Als je weet wanneer je iets doet vanuit een zelf-belang of een onvoorwaardelijk-belang, draai je nooit verlies, omdat je handelt vanuit balans. Alles begint bij bewustzijn. Beide uitgangspunten (jij of de ander) zijn namelijk heel erg noodzakelijk voor je eigen geluk, en je eigen gezondheid. Zolang je maar weet wanneer je welke uitvoert.

Voorbeeld: In oktober 2011 hing ik spontaan A4-tjes op lantaarnpalen in de wijk waar ik woon, met daarop de tekst ‘Liefde, neem zoveel je nodig hebt’ met daaronder van die afscheurbriefjes waarop in het klein ‘liefde’ geschreven stond. Die kon je dan afscheuren en meenemen. Ik hing er ook eentje op de lantaarnpaal voor mijn huis, zodat ik vanuit mijn raam zo nu en dan even kon kijken of er briefjes weg waren. Mijn naam stond op geen enkel A4tje dat ik ophing. Alles was anoniem, want dat wilde ik graag. Elke keer als er iets afgescheurd was, voelde ik een glimlach ontstaan rond mijn mondhoeken. ‘Iemand heeft de moeite genomen om het niet alleen te lezen, maar om er ook naar te handelen en ‘liefde’ mee te nemen’ dacht ik dan. Je kon me niet gelukkiger maken! Ik vertelde dit kleine verhaal op een podium, waardoor er meer mensen enthousiast raakten. ‘Wat mooi dat je dit voor de wereld doen‘ zeiden ze soms. En dan knikte ik beleefd. Want, het was ook mooi. Maar ik wist precies waarom ik deed wat ik gedaan had, en dat was niet voor de wereld. Ik deed het vooral voor mezelf. Want, drie dagen voordat ik dat eerste A4-tje ophing, had ik namelijk gehoord dat mijn moeder ernstig ziek was (is allemaal goed gekomen), en zware behandelingen moest ondergaan. Onbewust zocht ik naar vrolijke dingen om te compenseren. Ik deed het helemaal niet voor de wereld – ik deed het, omdat ik zelf de wereld even nodig had.

Maar… door mijn briefjes, en mijn verhaal op het podium, ontstonden er wel nieuwe verbindingen in de buurt. Met nieuwe mensen die ik nog niet kende, die me foto’s stuurden van hun eigen opgehangen A4-tjes, en kwam ik mensen tegen die creatieve projecten hadden en waar ik aansluiting bij voelde. Allemaal effecten die ik nóóit had bedacht, gewenst, of gevraagd had. Maar het maakte me wel blij. En in sommige gevallen leverde het me jaren later opdrachten op waar ik voor betaald werd. Maar níemand, behalve mijn beste vrienden, wisten dat het voort gekomen was uit een persoonlijke wens tot verbinding omdat ik me op dat moment verdrietig en machteloos voelde. En dat moet juist ook niet! Dát noem ik dus het Reflectief Kapitaal. Weten waarom je doet wat je doet. Voor jezelf. Dát is het vermogen om er op individuele wijze vorm aan te kunnen geven, waardoor je altijd winst boekt. Zelfs als je onvoorwaardelijk mensen verbindt aan elkaar, juist dan is het belangrijk om je te beseffen dat je dit doet voor hen, en niet om er zelf gewin uit te halen.

Ik weet vrijwel zeker dat ik zo van verbinden geniet, omdat ik van tevoren altijd precies weet waarom ik verbind. Ik weet nooit wat er uit komt, maar ik ken wel de intentie van waaruit ik handel. Want, uiteraard heb ik hier ook enorm veel valpartijen in meegemaakt. We worden allemaal wel eens gebruikt, en we lopen allemaal wel eens tegen een muur. Juist daarom is het zo belangrijk om je eigen intentie te blijven her- en erkennen. Zelfs goed bedoelde verbindingen werken niet altijd goed uit, en dat blijven zien is enorm belangrijk om niet gefrustreerd te raken.

Oh, en wat nog geschreven wordt in het interview, over het idee dat ‘de waarde van een verbinder op het einde vaak vergeten wordt’… Zoals ik al zei, dan zijn er dus vanuit een persoonlijk tekort èn met een niet (h)erkende intentie, de verkeerde mensen aan elkaar verbonden. Want wie mensen verbindt met de intentie, om bij voorbaat al geld (materiële waarde) terug te ontvangen, die moet gewoon een factuur mee sturen, in plaats van te gaan zitten wachten op geld als synoniem voor ‘dankjewel’. Zo werkt de wereld niet.

Even samengevat: Een verbinder maakt dus altíjd winst.

1. Door Collectief Geluk.
2. Door Sociaal Kapitaal.
3. Door Reflectief Kapitaal.
4. Door Geld. ( En inderdaad: 1, 2 & 3 = leidt naar 4).

Er zijn wel een aantal vaardigheden nodig om dit waar te kunnen maken: 

1. Handelen vanuit energetische (fysieke, emotionele en intellectuele) en persoonlijke over-waarde
2. Handelen vanuit liefde ipv angst.
3. Precies weten waarom je doet wat je doet.
4. Weten wanneer je tegen jezelf liegt.
5. Het vermogen om oprecht los te kunnen laten nadat je iets verbonden hebt.
6. Verbinden in de wetenschap dat je áltijd betaald wordt als de verbinding vanuit liefde gemaakt wordt.

.

Note: Vanmorgen las ik een prachtig blog van Victor Milton van Doorn, die daarin Martijn Aslander bedankte voor een verbinding een jaar of drie geleden. Hierdoor kon Victor samen met Felix een fantastisch nieuw concept neerzetten [‘Sherlocked’] waar nu duizenden mensen van genieten. Zó werkt verbinden dus. En laten we dat alsjeblieft allemaal in vrijheid blijven doen.

Attitude awareness coaching communicatie Connection Creativiteit Cultuur gedrag Geld gesprek Holistisch handelen Inspiratie Nature