Het heeft me altijd verbaasd. Altijd. Waarom we wel met elkaar willen juichen, maar we het heel erg moeilijk vinden om er te zijn als het even wat minder gaat. Of als de ander negativiteit over zich heen krijgt. Mogen we dan niet struikelen in ons leven? Soms lijkt het of we naïef zijn. Alsof we denken dat het mogelijk is om ongeschonden, als een tabula rasa dit leven door te wandelen.

Als puber kon ik me er druk om maken. ‘Als je met me lacht,’ vond ik, ‘dan moet je ook met me huilen’. Ik ervoer relaties als oppervlakkig op het moment dat ze alleen over de glimlach aan de buitenkant gingen. Als de bedoeling was dat ik alleen mijn stralende kant deelde. Begrijp me niet verkeerd; Stralen is de uitdaging niet in mijn leven. Tranen delen – dat was wat ik moest overwinnen. Toelaten dat een ander me troosten mocht. Net zoals 80% van onze  maatschappij dat ontbreekt.

Ik heb er een jaar of tien over gedaan om mensen de deur uit te zetten waarbij ik niet mocht falen. Want hé, iedereen kan leren toch? En ieder mens moet de kans krijgen zich te ontwikkelen. Dus bleef ik geduldig. Maar dat geduld is op. Als ik niet mag falen, als ik niet mag struikelen, als ik – als normaal mens – geen fouten mag maken, dan omarm ik je ook niet als ik successen vier. Zo simpel is dat.

En misschien is het daarom, waarom het me raakt.

Vrijdagmiddag werd er opeens pijnlijk duidelijk hoe Monique (eigenaar van De Nieuwe Boekhandel in Bos en Lommer, Amsterdam) door een paar onhandige woorden op de verkeerde digitale plek, neer gesabeld werd. Ik bekeek twitter en ik wist niet wat ik zag. Mensen die de vreselijkste dingen schreven, ongenuanceerd en pijnlijk. Natuurlijk weet ik hoe hard social media kan zijn. Maar opeens werd het me duidelijk: Het is niet twitter dat genadeloos is. Wij zijn het. Wij, die elkaar kapot maken omdat we zelf niets durven.

Alle mensen die onaardige tweets hadden verzonden (en ‘onaardig’ is in deze een understatement) zijn vermoedelijk allemaal getroffen door een vlaag van onverschilligheid. Een manier van ‘zijn’ waarbij je kennelijk je bestaansrecht viert door dat van een ander kapot te maken. Ik verwonderde me. En tegelijk deed het me pijn. Want, ik ken Monique een beetje. Kennen als in kennen. Zoals je iemand kunt kennen. Al ongeveer drie jaar. Uit de straat. Uit de wijk. Als één van de meest sociaal bewogen ondernemers die ik ooit ontmoet heb.

‘Het waait wel over’ dacht ik bij mezelf. Maar een paar uur later hoorde ik dat de winkel inmiddels beklad was, dat er een steen door het raam gegooid was. Dat er bedreigingen kwamen. Zowel telefonisch als persoonlijk. En ik heb het nog nooit zo crux geschreven: Maar zijn we nou helemaal gek geworden met z’n allen!?

Ja, er stonden wat onhandige woorden in een blog dat Monique schreef. Ja, verkeerde interpretaties door ons allemaal. Ja, stom BoekBlad dat voor zijn eigen gewin gaat. Ja, lekkere schietschijf op het anonieme twitter. En Nee, persoonlijke bedreigingen. Ik was met stomheid geslagen toen ik hoorde hoe ver mensen kennelijk kunnen gaan. Om een stukje geschreven tekst dat totaal uit zijn verband gerukt is.

En daarom vind je dit verhaal hier. Ten eerste omdat ik vind dat je er ook voor elkaar bent als het even geen juichend feest is. Ten tweede omdat ik die dag toevallig op de juiste plaats was.  Ik wás toevallig in De Nieuwe Boekhandel toen het Droomboek uitgedeeld werd. Met een klein hd-cameraatje waarmee ik alles filmde. Voor een documentaire die ik maak over de sociale cohesie in Bos en Lommer. En binnen dat verhaal speelt De Nieuwe Boekhandel een rol.

Ik filmde, ik voerde gesprekken. Ik at taart en ik kreeg koffie. Niet omdat ik er naar vroeg, maar omdat het me aangeboden werd. Net als alle andere bezoekers. Hieronder vind je die beelden. Vier minuten lang. Omdat ik wil voorkomen dat je veel zelf interpreteren kunt. Het is de situatie zoals het werkelijk was. Je hoort de woorden, je ziet de gezichten. We – ik met hulp van buurtbewoners – hebben besloten ze te delen. Niet voor de buitenwereld, maar omdat dit wat er nu gebeurt onrechtvaardig is. Het is pure stemmingmakerij. Waar je twee dingen mee kunt doen: Negeren of Reageren. Ik kies vandaag voor dat laatste.

Het is fantastisch dat Monique boekverkoper van het jaar werd. Dat ze bejubeld en toe gejuicht werd toen het ons allemaal uit kwam. Dat haar bijdrage aan ‘De Wereld Draait Door’ creëerde dat tientallen mensen konden zeggen ‘Ik ken haar in het echt’. Want ja, lieve mensen. Dat doen wij als wij iemand die we in het echt kennen op de televisie terug zien. Zéker als het in een gerenommeerd programma is, en de persoon in kwestie het er bijster goed afbrengt op beeld. Dat heb ik zelf namelijk ook gedacht. ‘Wat handig voor mijn documentaire dat Monique nu opeens vaker op tv is’ dacht ik. En daar is niks mis mee. Áls je er eerlijk over bent. Ik ben zelf gelukkig iemand die zulke dingen ook hardop uit spreekt. Er uit flapt. Het is maar hoe je het interpreteert.

Maar lieve allemaal, zullen we er dan alsjeblieft ook zijn als er een onhandigheid optreedt? Als iemand woorden schrijft die door de verkeerde mensen als springplank naar de roem worden gebruikt? (want, mag ik ook even weten waarom BoekBlad niet ónmiddellijk de brief verwijderd heeft toen ze zagen dat het negatieve reacties opriep? Wat voor collega ben je dan?).

Wij weten allemaal dat één geschreven beleving níet synoniem is voor een hele persoonlijkheid. Ik weiger te vervallen in een opsomming van alle belangrijke dingen die Monique heeft gedaan – en doet – voor álle mensen in Bos en Lommer. Want, wij weten dat allang. En als je het niet weet, dan geeft dat niet. Je woont dan ook waarschijnlijk niet op de plek waar wij wonen. Daar waar je elkaar nog opvangt als er gestruikeld wordt.

Attitude Creativiteit Dapper gesprek Inspiratie Liefde ontmoeting Sociologie Veiligheid Verbinding